Ιουνίου 03, 2007

μεταφορά ή μετωνυμία;



Είναι γεγονός ότι συχνά, ώσπου να προχωρήσουμε στη βαθύτερη αντίληψη και κατανόηση των αντικειμένων, τα βιώνουμε και τα ταξινομούμε με όρους μεταφορικούς. Στην εποχή της μεταβατικής πορείας προς την κοινωνία της πληροφορίας λ.χ., μια συσκευή ηλεκτρονικής αλληλογραφίας μπορεί να επιτύχει μεγαλύτερη φιλικότητα προς το χρήστη, μιμούμενη τη μορφή πένας και μελανοδοχείου. Χωρίς να προϋποθέτει οποιαδήποτε γνώση υπολογιστών από το χρήστη, μια ηλεκτρονική πένα λειτουργεί με το συμβατικό τρόπο γραφής, μετατρέποντας αυτομάτως το χειρόγραφο σε ηλεκτρονικό αρχείο κειμένου και αποστέλλοντάς το στον παραλήπτη μέσω ενός δικτυωμένου (on-line) «μελανοδοχείου».



Η χρήση της μεταφοράς εδώ, όπως και στις περισσότερες περιπτώσεις, έγκειται στην ανάκληση μιας γνώριμης εικόνας από το παρελθόν. Η ιδιοτυπία όμως, του παραδείγματος μιας... σβύστρας που μιμείται τη μορφή του πλήκτρου DELETE στον υπολογιστή, συνιστά ένα ενδιαφέρον όσο και χιουμοριστικό παιχνίδι αναχρονισμού. Ο συμβολισμός του παλιού (γόμα/σβύστρα) με κάτι νέο (πλήκτρο DELETE) προαναγγέλει την έλευση μιας γενιάς technofreaks που αναζητά να γνωρίσει την πραγματικότητα μέσα από όρους εικονικούς.

7 σχόλια:

museologist είπε...

Πολύ πετυχημένη παρατήρηση! Για το πληκτρολόγιο ή το ποντίκι τι λες; Έχουν λες και αυτά κάποια γνώριμη εικόνα του παρελθόντος (προ υπολογιστών) που αναπαριστούν;

almaro είπε...

Αγαπητέ Antikeimena, οι technofreaks όπως εύστοχα τους ονομάζεις, δε νομίζω να έχουν (και δε τους ενδιαφέρει να έχουν) αίσθηση της παλαιότερου τρόπου χρήσης των αντικειμένων. Από την άλλη, έχω τη γνώμη ότι, όσοι άλλοι έχουν περισσότερα χρόνια στην πλάτη τους και περισσότερες προσλαμβάνουσες παραστάσεις, χρησιμοποιώντας τα ψηφιο-αντικείμενα (πένες, σβύστρες κλπ) αισθάνονται ότι 'κατέχουν' γνώση παλιά και νέα. 'Ομως, είναι τα πράγματα όπως τα σκέφτονται; Ή η χρήση και η επαφή (και σχέση) με τα αντικείμενα καθορίζει και το προϊόν της εργασίας;

Γιατί διαλέγω πένες με πλαστικό κι όχι μεταλλικό περίβλημα και με όχι πολύ λεπτή μύτη, ξύλινα μολύβια, μαλακά χαρτιά όπου τρέχει εύκολα το στυλό μου; Γιατί δεν έμαθα ποτέ "τυφλό σύστημα", για να γράφω στον υπολoγιστή του οποίου το πληκτρολόγιο μου θυμίζει γραφομηχανή (που ποτέ δεν χώνεψα);
Μήπως υπάρχουν και archaeofreaks?

almaro είπε...

Museologist, με έβαλες σε σκέψεις! Δεν μπορώ να βρω την αναγωγή του 'ποντικιού'. Θα ψάξω την ιστορία του για να δω τι αντικατέστησε. Βλέπεις ότι χάσαμε το νήμα;

Mutnedjemet είπε...

Emena pali giati h olh fash mou thymizei to palio kalo anekdoto me toys Amerikanous, toys Rwsous kai to diasthmiko stylo? Oi Amerikanoi leei ksodepsan ekatommyria $ kai xronia ereynas gia na epinohsoun eidiko stylo me melani poy tha douleyei se mhdenikh varythta gia na to xrhsimopoioun sto diasthma- enw oi antagwnistes toys Rwsoi antimetwpisan to provlhma me to na grafoun me molyvi. Para to geloio toy pragmatos, nomizw oti htan kathara thema eikonas; h anaparagwgh toy high-tech protypou akoma kai enanti ths praktikothtas kai oikonomias. Giati omws? gia na dhmiourghsoun kati to opoio tha antapokrinetai sto ideato tous gia th diasthmikh texnologia kai tis syndeomenhs m'aythn genikhs ideas toy foutourismou. Panw ap'ola omws, h apofygh ths monotonias.
To Amerikaniko protypo telika epikrathse. Ti nomizete gi ayto?

Mutnedjemet είπε...

A...kai gia ta molyvia ths Almaro. Telika nomizw oti kapoia pragmata einai kathara thema praktikothtas kai xrhstikothtas...ax, ki egw den ematha pote mou tyflo. Akolouthw omws etsi to rythmo metaksy skepshs kai grapsimatos me stylo. Etsi den einai?

antikeimena είπε...

museologist:

Η χρήση της μεταφοράς αφορά μόνο τα αντικείμενα που έρχονται να αντικαταστήσουν άλλα προϋπάρχοντα με αντίστοιχες λειτουργίες. Έτσι, το αυτοκίνητο πέρασε τα πρώτα του χρόνια εγκλωβισμένο στη μορφολογία της ιππήλατης άμαξας πριν διαμορφώσει τη δική του αισθητική γλώσσα, ενώ το αεροπλάνο κατάφερε να αντιπαρέλθει τις συνήθεις επιφυλάξεις του κοινού απέναντι σε κάθε τι το νέο, ακριβώς λόγο της απουσίας του συνειρμού με κάτι προϋπάρχον (Lewis Mumford, "O μύθος της μηχανής", εκδόσεις Ύψιλον, Αθήνα 1985).

Το ποντίκι εφευρέθηκε (Douglas Engelbart, Stanford Research Institute, 1963) ως κάτι νέο και πήρε το όνομά του, μόνο μετά την παρατήρηση της ομοιότητάς του με το συμπαθές τρωκτικό.

Όσο για το πληκτρολόγιο, αυτό μας απέμεινε από την εποχή της γραφομηχανής, κληροδοτώντας μας και την -ηθελημένα- παράτυπη εργονομία που ήθελε τα πλήκτρα των γραμμάτων που συνορεύουν στο λόγο να παραμένουν μακριά στο πληκτρολόγιο προς αποφυγή εμπλοκής του μηχανισμού από ταυτόχρονο πάτημα. (κι αλήθεια τί θα έλεγες για μια αναπαράσταση των τυπογραφικών στοιχείων του Γουτεμβέργιου;)
______________________________
almaro και mutnedjemet:

μήπως εκτός από archaeofreaks, τυγχάνετε αμφότερες και... αρχαιολόγοι; (lol). Αν και δεν ανήκω στο χώρο, συμφωνώ με την τοποθέτηση περί μεθόδων γραφής.

Το ότι "η χρήση, η επαφή και σχέση με τα αντικείμενα καθορίζει και το προϊόν της εργασίας" δεν αμφισβητείται ποτέ από τους ομοϊδεάτες μας, αμφισβητείται πάντα όμως από τους technomaniacs (που εντοπίζουν τη διαφορά επίμονα στη ευκολία της δουλειάς και όχι στο παραγόμενο αποτέλεσμα). Λογικό θα μους πεις, αφού αυτοί δεν είναι "κάτοχοι γνώσης παλιάς και νέας".
_____________________________
mutnedjemet:

η ιστορία που αναφέρεις είναι από τις αγαπημένες μου! Εξαιρετική η παρατήρηση περί επικράτησης του αμερικανικού προτύπου. Εδραιώνει άλλωστε το styling ως βάση της δυτικής καταναλωτικής κουλτούρας απέναντι στο ψυχοσυναισθηματικά στεγνό λειτουργικό πρότυπο του υπαρκτού σοσιαλισμού.

Αντώνης Γιάγκος είπε...

Πολύ ενδιαφέροντα όλα! Τόσο το άρθρο όσο και τα σχόλια δίνουν χρήσιμες πληροφορίες και απαντούν σε απορίες και ερωτήσεις που όλοι λίγο πολύ είχαμε και έχουμε ακόμα!

Θα ήθελα , όμως , αν κάποιος ξέρει και θέλει να μου απαντήσει: Τι είναι τα technofreaks;

antoniasgiagkos@gmail.com