Μαΐου 31, 2009

οικολογία - μύθος: 0-1



το ενδιαφέρον για τις επιπτώσεις των αντικειμένων στο περιβάλλον επανέρχεται με ένα καίριο ερώτημα: πόσο οικολογικό μπορεί να είναι ένα ποδήλατο που κοστίζει 6600 Ευρώ?

Πρόσφατα, ο βραζιλιάνος σχεδιαστής Flavio Deslandes παρουσίασε μία σειρά ποδηλάτων με σκελετό από μπαμπού. Το μπαμπού είναι το πιο γρήγορα αναπτυσσόμενο φυτό στον πλανήτη και αποτελεί την επιλογή της φύσης για τη δημιουργία οργανικών σωληνωτών κατασκευών. Σύμφωνα λοιπόν με το δημιουργό, η χρήση μπαμπού περιορίζει το οικολογικό σας αποτύπωμα και συμβάλλει στην ποιότητα κύλισης του ποδηλάτου, εξαιτίας του συνδυασμού ευκαμψίας και μεγάλης αντοχής που χαρακτηρίζει το υλικό. Ωραία ως εδώ...
.
Τί γίνεται όμως με το κόστος που ανέρχεται στα 3800-6600 Ευρώ, και γιατί αυτός μπορεί να είναι ένας σημαντικός παράγοντας? Συχνά, στην προσπάθεια αποτίμησης της οικολογικής μας ευαισθησίας, εθελοτυφλούμε ή παραλείπουμε στοιχεία που μπορεί να παίζουν σημαντικό ρόλο στον υπολογισμό του πραγματικού ανθρακικού και οικολογικού μας αποτυπώματος. Το αυξημένο κόστος κτήσης ενός προϊόντος, συνεπάγεται περισσότερες εργατοώρες για την απόκτησή του, και ταυτόχρονα αυξημένα επίπεδα δαπάνης ενέργειας, αφού περισσότερη εργασία σημαίνει περισσότερες μετακινήσεις, περισσότερος φωτισμός, περισσότερη τροφή και τελικά αυξημένα επίπεδα έκλυσης CO2 στην ατμόσφαιρα.
.
Βλέπουμε λοιπόν πως ο συν-υπολογισμός όλων των περιβαλλοντικών παραγόντων που εμπλέκονται στις καταναλωτικές μας επιλογές είναι πολύ πιο περίπλοκος απ' όσο τείνουμε να πιστέψουμε και μπορεί εύκολα να θέσει σε αμφισβήτηση εύκολους ισχυρισμούς, όπως το ότι η αντικατάσταση πέντε μεταλλικών σωλήνων από μπαμπού (με ταυτόχρονη άνοδο του κόστους σε δυσθεώρητα ύψη) συνεπάγεται απαραίτητα και μείωση του οικολογικού μας αποτυπώματος. Για να μην αναφερθούμε στο έξτρα περιβαλλοντικό κόστος που συνεπάγεται η ανάπτυξη της τεχνολογίας των γωνιακών συνδέσμων (μέταλλο-μπαμπού) που πήρε στον κατασκευαστή χρόνια μελετών και κατασκευαστικών πρωτοτύπων.
.

.
Τις περισσότερες φορές, η επιλογή του προϊόντος είναι λιγότερο σημαντική από τον τρόπο χρήσης του. Έτσι, ο συστηματικός χρήστης ενός συμβατικού ποδηλάτου συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος πολύ περισσότερο από έναν περιστασιακό χρήστη ενός οικολογικού ποδηλάτου, με τον ίδιο τρόπο που κάποιος που χρησιμοποιεί το παλιό του κινητό τηλέφωνο μέχρι τελικής εξαντλήσεως διαθέτει ισχυρότερη οικολογική συνείδηση από κάποιον άλλο που επιλέγει ένα νέο οικολογικό τηλέφωνο κάθε έξι μήνες...
.
Ο μόνος αξιόπιστος τρόπος μείωσης του οικολογικού μας αποτυπώματος είναι ο περιορισμός της κατανάλωσης. Όπως και η εξάντληση του κύκλου ζωής των προϊόντων. Γεγονός που προϋποθέτει αναθεώρηση του πραγματικού τρόπου ζωής και όχι υιοθέτηση ενός επίπλαστου οικολογικού lifestyle. Το πραγματικό κλειδί της περιβαλλοντικής συνείδησης βρίσκεται στην κριτική στάση απέναντι στις καταναλωτικές συνήθειες και τα τερτίπια του μάρκετινγκ που προβάλλουν την οικολογία ως lifestyle αποκρύπτοντας τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις εταιρικών επιλογών όπως το αυξημένο κόστος ή ο τεχνητός περιορισμός του κύκλου ζωής των προϊόντων (planned obsolescence).
.
Τί γνώμη έχετε?

_________________________________________
.

.
[πριν από τη δημιουργία της δικής του εταιρίας ποδηλάτων, ο Flavio Deslandes εργάστηκε για λογαριασμό της Biomega δημιουργώντας σε συνεργασία με τον Ross Lovegrove το Biomega Bamboo]
.
περισσότερα για:
  • το ποδήλατο από μπαμπού του Flavio Deslandes, στην επίσημη ιστοσελίδα του
  • το ποδήλατο από μπαμπού που ο Flavio Deslandes αρχικά ανέπτυξε για λογαριασμό της Biomega σε συνεργασία με τον Ross Lovegrove

Μαΐου 02, 2009

magno wooden radio

[με ευαισθησία και οικολογική συνείδηση]



Υπάρχουν αντικείμενα που τα ερωτεύομαι με την πρώτη ματιά. Αντικείμενα που η ύπαρξή τους και μόνο μου προσφέρει ένα ανείπωτο συναίσθημα χαράς και αισθητικής απόλαυσης. Ακόμη κι ελπίδας...

Το ξύλινο ραδιόφωνο Magno, σχεδιάστηκε από τον Ινδονήσιο designer Singgih Susilo Kartono, με σκοπό να τονώσει την οικονομία της γενέτειράς του: της μικρής επαρχιακής πόλης Temanggung. Για το λόγο αυτό βασίστηκε στις δύο κυριότερες πηγές του τόπου: την ξυλεία και τα εργατικά χέρια. Η κατασκευή του magno απαιτεί λιγότερο υλικό και περισσότερες εργατοώρες, προσφέροντας με τον τρόπο αυτό εργασία σε 30 ειδικευμένους εργάτες της περιοχής. Για κάθε δέντρο που χρησιμοποιείται σαν πρώτη ύλη, ο Kartono φυτεύει ένα καινούριο. Τα δενδρύλια αναπτύσσονται σε ειδικό φυτώριο δίπλα στο εργαστήριο και μεταφυτεύονται από τους ντόπιους χωρικούς στη γη τους.

Το magno δεν είναι μόνο ένα προϊόν που σέβεται το περιβάλλον και τα εργατικά δικαιώματα. Είναι και ένα αντικείμενο που προσεγγίζει το χρήστη με μια ιδιαίτερη ευαισθησία. Το στοιχείο της ατέλειας που συνοδεύει κάθε χειροποίητο προϊόν, εισάγεται εδώ ηθελημένα από τον ίδιο το σχεδιαστή προκειμένου να εμπλέξει το χρήστη σε μια διαδικασία φροντίδας και συντήρησης του ραδιοφώνου του. Με τον τρόπο αυτό εγκαθίσταται μια ιδιαίτερη, συναισθηματική σχέση ανάμεσα στον άνθρωπο και το αντικείμενο. Η προσοχή και η φροντίδα αποτελεί για τον Kartono ένα είδος ηθικής υποχρέωσης του ιδιοκτήτη απένατι στο αντικείμενό του. Μονο έτσι άλλωστε, μπορούμε να ελπίζουμε στην αποκαθήλωση της έννοιας του εφήμερου και αναλώσιμου που θα αυξήσει τον κύκλο ζωής των προϊόντων προς όφελος του περιβάλλοντος.

Προς την κατεύθυνση αυτή συνηγορεί και ο λιτός, αρχετυπικός σχεδιασμός του ραδιοφώνου. Η λαβή, το μεγάφωνο και τα δύο περιστροφικά κουμπιά συνιστούν έναν σημειολογικό κώδικα ανεπηρέαστο στο πέρασμα του χρόνου.



Η αισθητική των flintstones συνδυάζεται με τα σύγχρονα πρότυπα παρέχοντας εκτός από το ραδιοφωνικό δέκτη και δυνατότητα σύνδεσης με iPod και MP3 players. Ελκυστικές είναι και οι επιμέρους λεπτομέρειες, όπως οι ξύλινοι αντάπτορες του καλωδίου σύνδεσης, η ξύλινη μπίλια στην απόληξη της κεραίας και το σύστημα συγκράτησης του καλύμματος των μπαταριών με την -επίσης ξύλινη- σφήνα. Μαζί με το ραδιόφωνο παρέχεται ακόμη και το σετ περιποίησης και επάλειψης με ειδικό λάδι.



Στο ίδιο πνεύμα κινείται και η συσκευασία με την καλαίσθητη απλότητα και τη χρήση φυσικών υλών, όπως το ξύλο και το χαρτόνι.



Αυτό που με ενθουσιάζει στο Magno Wooden Radio δεν είναι ο οικολογικός χαρακτήρας με τη στενή έννοια που αφορά την κατασκευή του. Είναι ο τρόπος με τον οποίο το αντικείμενο αυτό θέτει τις βάσεις μια νέας καταναλωτικής κουλτούρας. Μιας καταναλωτικής παιδείας βασισμένης στην οικολογική συνείδηση του χρήστη: ενός χρήστη που (ξανα)μαθαίνει να εκτιμά, να φροντίζει και να σέβεται τα υλικά αγαθά και τους φυσικούς πόρους που δαπανήθηκαν για την κατασκευή τους.
Το magno επαναπροσδιορίζει τη βάση ικανοποίησης των αναγκών μας, μακριά από τα ισχύοντα πρότυπα της άκριτης και άκρατης κατανάλωσης. Διδάσκει πως όχι μόνο η παραγωγή, αλλά και η κατανάλωση προύποθέτει γνώση και παιδεία. Αντιμετωπίζει το σχεδιασμό ως πράξη πολιτικής ευθύνης και βέβαια υπενθυμίζει ότι το design υπάρχει ακόμη κι εκεί όπου απουσιάζει η βιομηχανική υποδομή: ίσως περισσότερο ευαίσθητο και υπεύθυνο από οπουδήποτε άλλου.
Γιατί ο πολιτισμός προϋποθέτει την επανεκτίμηση της προόδου με όρους ανθρωπιστικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς.



____________________________________________

Αξίζει να γνωρίζετε:
  • η κατασκευή του magno απαιτεί 16 ώρες εξειδικευμένης χειρωνακτικής εργασίας
  • το κάθε κομμάτι είναι μοναδικό και φέρει επάνω του τον αύξοντα αριθμό και την ημερομηνία κατασκευής
  • οι διαστάσεις του μικρού magno είναι 19,1 x 11,7 x 13,5cm. To magno είναι διαθέσιμο και σε τετράγωνο (μεσαίο) και παραλληλόγραμμο (μεγάλο) σχήμα: και τα δύο με οθόνη ένδειξης συχνοτήτων
  • η τροφοδοσία του γίνεται από ηλεκτρική παροχή ή 4 μπαταρίες ΑΑ
  • υπάρχει δυνατότητα σύνδεσης με iPod και MP3 players
Βραβεία:
  • Brit design Award 2009, United Kingdom
  • Design Plus Award 2009, Germany
  • Good Design Award / G-Mark 2008, Japan
  • International Design Resource Award, USA
  • Indonesia Good Design Selection Awards

περισσότερα: